Kopalnie Pirytu

Stara kopalnia pirytu w Szklarskiej Porębie Dolnej to wciąż jeszcze miejsce mniej znane. Choć regularnie docierają tu wycieczki Szlakiem Walońskim, to indywidualni turyści spotykani są tu sporadycznie.

Pierwsze wzmianki opisujące Szklarską Porębę jako miejsce poszukiwań i prac górniczych pochodzić mają już z XIII wieku. Wydobywano tu przede wszystkim kwarc, potrzebny do rozwoju produkcji szkła. Znajdowano tu także złoto. Kolejnym przedmiotem był piryt. Z wyglądu również przypomina ten cenny kruszec, dlatego był nazywany "Złotem Głupców". Tymczasem znajdował on zastosowanie przy produkcji kwasu siarkowego. Z kolei produkowany z niego kwas używano głównie jako składnik farb do sukna, produkcji atramentu oraz prochu strzelniczego.

Przyjmuje się, że opisywane kopalnie pirytu powstały w XVI wieku. Złoża pirytu zaczęli wówczas eksploatować walończycy. Po wojnie trzydziestoletniej zaprzestano działalności. Próby wydobycia pirytu wznawiano w 1735 i 1766 r. wydrążając dwie sztolnie – Zur Ehre des Gottes (Ku chwale Bożej) i Zu des Menschen Besten (Dla dobra człowieka). Jednak największy rozwój kopalni nastąpił po 1773 roku, wraz z powstaniem nowej witrolejni w Szklarskiej Porębie Dolnej. Zaczęto wówczas wydobywać po 400 ton pirytu rocznie. Kopalnię zamknięto na początku XIX wieku

Dzisiejszy wygląd wyrobiska znacznie różni się od tego pierwotnego, bowiem środkowa część uległa zawaleniu. Nie wiadomo czy na skutek przypadku czy świadomego działania górników. Była to najstarsza część wyrobiska. Dzięki temu jednak dostęp do wnętrza kopalni jest bardzo łatwy. Początkowo jest to bardzo wysoki korytarz, który zwęża się z każdym krokiem. Godny uwagi jest choćby górniczy skalny most, podtrzymujący ściany wyrobiska. W sumie sztolnia ma nieco ponad 100 metrów długości.

Po drugiej stronie wejścia znajduje się jeszcze jedna komora, z której prawym chodnikiem docieramy do głębokiej komory wydobywczej zbudowanej na planie koła. Kierując się prosto dojdziemy do dwupoziomowej komory. Wejście na wyższy poziom jest możliwe po specjalnie przygotowanej tam drabinie.

Obszar wydobywczy na tym terenie był znacznie większy. Las jest wręcz usłany licznymi zapadliskami, lejami i hałdami.

Jak dojść?
Z Zakrętu Śmierci, gdzie na parkingu można zostawić samochód należy zejść w dół czarnym oraz żółtym pieszym szlakiem - na tym odcinku przebiegają wspólnie. Po mniej więcej kwadransie dotrzemy do oznakowanego miejsca, w którym należy zejść ze szlaku i skręcić w prawo. Wąska ścieżka poprowadzi do dawnej kopalni.