Nieme znaki turystyczne w Karkonoszach

Kto wędruje po czeskiej stronie Karkonoszy musi się liczyć z tym, że napotka tam oprócz typowego oznakowania szlaków turystycznych również tajemnicze na pierwszy rzut oka tzw. nieme znaki.

Oznakowanie turystyczne Karkonoszy ma długą tradycję. Nasi południowi sąsiedzi swoje oznakowania uważają za najlepsze na świecie. Nieme znaki karkonoskie, zwane także „muttichovkami”, to znaki orientacji turystycznej wycięte z blachy do odpowiedniego kształtu i pomalowane na czerwono. Zazwyczaj umieszcza się je na szczycie drewnianego słupa oznakowania słupa Karkonoszy. Ich celem jest zapewnienie widoczności oznakowań drogowych nawet w warunkach ograniczonej widoczności lub oblodzenia, gdy normalne znaki mogą być nieczytelne lub nawet niemożliwe do znalezienia.

Pomysłodawcą systemu znakowania szlaków turystycznych w ten właśnie sposób, był czeski artysta i miłośnik narciarstwa Kamil Vladislav Muttich. Schemat wprowadzono w życie w 1923 roku. Szybko okazał się strzałem w dziesiątkę, z racji swojej oryginalności, ale przede wszystkim funkcjonalności, szczególnie w sezonie zimowym. Składa się on z ponad 30 symboli, z których każdy przypisany jest do innego obiektu lub miejscowości. Najprostszymi znakami są te, które określają karkonoskie schroniska i część miejscowości. Do tych miejsc przypisano po prostu inicjał, czyli pierwszą literę wziętą z oryginalnej nazwy, np. „V” – Vosecka bouda lub „R” – Rokytnice nad Jizerą.

Nieme znaki przetrwały także wszystkie spory graniczne które toczyły się na początku XX w. wokół wersji językowej napisów na znakach turystycznych. W 1945 roku wprowadzono standardowe oznakowanie pasami po obu stronach gór, po czeskiej stronie zachowano jednak nieme znaki.

W okresie międzywojennym część piktogramów wskazywała drogę do obecnie polskich (wówczas śląskich) miejsc jak np. Jakuszyce lub schronisko na Hali Szrenickiej. Dziś, jedyną atrakcją do której prowadzą są Śnieżne Kotły. Czasy się zmieniają, jednak autentyczne pozostaje przysłowie “proste funkcjonuje najlepiej”, nieme znaki do chwili obecnej podnoszą poziom bezpieczeństwa w Karkonoszach. Warto przyswoić choćby kilka z nich, gdy mamy w planach nieco dłuższą wyprawę w góry. Szczególnie w trakcie zamieci mogą okazać się ostatnią deską ratunku.