Panteon Karkonoszy

Zabytkowy cmentarz ewangelicki w Szklarskiej Porębie Dolnej zwany był niegdyś Panteonem Karkonoszy. Trudno bowiem znaleźć podobne mu miejsce, w którym pochowano równie wielu artystów malarzy, literatów, i przedstawicieli wielu innych sztuk.

Miejsce to jest szczególne z tego względu, że zostali na nim pochowani dawni przedstawiciele „kolonii artystów”, twórcy niemieckiej literatury i sztuki XIX i XX wieku. Niezwykle malownicze położenie kurortu oraz szeroko znany i ceniony miejscowy "klimat artystyczny" motywujący do twórczości, sprawiły, że chętnie i już na stałe osiedlali się tu malarze poeci, pisarze, artyści, naukowcy. Bardzo liczną grupą osób, która spoczywa na tym cmentarzu, to wybitni rzemieślnicy zajmujący się tworzeniem i produkcją szkła artystycznego, z którego Szklarska Poręba słynęła. Byli oni mistrzami swojej profesji uznawanymi w Prusach, Niemczech i całej Europie. Spacer po cmentarzu ewangelickim to odkrywanie blisko 200 lat historii kurortu pod Szrenicą, której fragmenty można wciąż odczytać z zachowanych, nagrobnych inskrypcji.

Cmentarz został założony w 1844 roku, początkowo wyłącznie jako cmentarz ewangelicki, sąsiadujący z pobliskim zborem. Wraz z upływem lat rozpoczęły się tam pochówki osób również innych wyznań, przez co nekropolia nabrała charakteru komunalnego. Ostatnie informacje o pogrzebach pochodzą z 1946 r.

•    Carl Hauptmann (1858-1921) – filozof i literat, starszy brat laureata literackiej Nagrody Nobla Gerharta Hauptmanna. Współautor literackiego przekładu na język niemiecki powieści "Chłopi" Władysława Reymonta. Wysoka jakość literackiego tłumaczenia, niewątpliwie przyczyniła się do uzyskania przez Reymonta nagrody Nobla.

•     Wilhelm Bölsche (1861-1939) – Prawdziwy człowiek renesansu dawnej Szklarskiej Poręby. W sobie tylko wiadomy sposób potrafił połączyć wiele specjalności. Pisarz, krytyk literacki, dziennikarz, biolog, astronom, geolog, popularyzator działań na rzecz ochrony przyrody, pomysłodawca i twórca karkonoskiego muzeum geologiczno-przyrodniczego, autor kilku tysięcy listów stanowiące archiwum tamtego okresu, które są przechowywane we Wrocławskiej Bibliotece Uniwersyteckiej.

•     Hanns Fechner (1860-1931) – malarz, grafik, profesor berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych, portrecista dworu króla Prus.

•     Max Schlicker (1862-1936) – właściciel winiarni, będącej miejscem spotkań artystów i literatów (późniejszy "Kaprys")

•     Gustav Berthold – dyrektor i dyrygent orkiestry uzdrowiskowej

•     Julius Ludwig (1850-1918) – mistrz malarstwa na szkle.

•     Ernst Wriese (1854-1914) – mistrz szlifierski.

•     August Wennrich (1825-1878) – mistrz szlifierski.

•     Oskar Simon (1874-1927) – mistrz szlifierski.

•     Ernst Liebig (1859-1927) – mistrz hutniczy.

•     Hermann Wennrich (1864-1931) – mistrz hutniczy.

•     W centralnej części cmentarza górują ruiny kaplicy rodziny Preusslerów, pierwszych właścicieli huty szkła.